Co można podłączyć bezpośrednio do paneli fotowoltaicznych w 2025 roku?

W dobie dynamicznego rozwoju zielonej energii, kluczowe staje się zrozumienie, co można podłączyć bezpośrednio do paneli fotowoltaicznych, aby zmaksymalizować ich potencjał. Odpowiadając w skrócie na to intrygujące zagadnienie, bezpośrednie podłączenie bez pośrednictwa kluczowych urządzeń jest możliwe jedynie w przypadku ograniczonej gamy prostych odbiorników prądu stałego (DC), o czym warto pamiętać. W ten sposób, inteligentne zarządzanie energią staje się nie tylko ekologiczne, ale i ekonomiczne, otwierając nowy rozdział w domowej energetyce i dając do myślenia, czy jesteśmy na to gotowi. Przed podjęciem pochopnych kroków, jak choćby podłączenie swoich urządzeń, gorąco zachęcamy do konsultacji z doświadczonym instalatorem, którego wiedza może okazać się bezcenna niczym skarb piratów.

Zastanawialiście się kiedyś, jak wygląda praktyka w kontekście bezpośredniego wykorzystania energii słonecznej? Zestawienie, które przedstawi nam za chwilę pewien obraz, pozwoli zorientować się, jak różne urządzenia i podejścia są oceniane pod względem efektywności działania w kontekście podłączenia do paneli fotowoltaicznych bez stosowania typowych elementów pośredniczących, jak choćby falownik. Aby przystąpić do tematu z odpowiednią dozą pedantyzmu, wszystkim warto zacząć od jasnej definicji zakresu sprzętu, który w ogóle możemy rozważać w takiej konfiguracji.

Poniższa tabela prezentuje uproszczone spojrzenie na możliwości bezpośredniego podłączenia popularnych odbiorników do paneli, bazując na ich charakterystyce pracy i typowym zapotrzebowaniu na energię w ciągu słonecznego dnia:

Jak widać z powyższego przeglądu, pole do popisu dla prawdziwie bezpośredniego podłączenia do paneli fotowoltaicznych jest dość wąskie i zarezerwowane głównie dla prostych urządzeń o charakterze oporowym lub napędów DC, które są stosunkowo odporne na wahania napięcia i prądu, bądź wymagają minimalnej elektroniki pośredniczącej w postaci dopasowującej przetwornicy. Zagadnienie to nabiera szczególnego znaczenia, gdy myślimy o autonomicznych systemach poza siecią energetyczną, choć i tam pełna funkcjonalność zwykle opiera się o bardziej zaawansowane rozwiązania. Podejście takie wymaga jednak dogłębnej analizy charakterystyki zarówno paneli, jak i podłączanych odbiorników, aby uniknąć uszkodzeń i zapewnić jakąkolkolwiek użyteczność. To trochę jak próba dopasowania kwadratowego klocka do okrągłego otworu bez odpowiedniego narzędzia.

Podłączenie paneli do falownika – serca instalacji

Jeśli panele fotowoltaiczne są niczym płuca systemu – wciągają energię ze słońca – to falownik, zwany również inwerterem, bezsprzecznie pełni rolę jego serca. Ten niepozorny element jest absolutnie kluczowy w znakomitej większości nowoczesnych instalacji, gdyż umożliwia przekształcenie wyprodukowanego przez panele prądu stałego (DC) w prąd zmienny (AC) o parametrach zgodnych z siecią energetyczną lub wewnętrzną instalacją domową. Bez niego, typowe urządzenia zasilane napięciem 230V, których używamy na co dzień, byłyby jedynie ozdobami, a wyprodukowana energia pozostałaby niewykorzystana, krążąc bez celu w obwodach paneli niczym zagubiona dusza.

Istnieje kilka głównych typów falowników, a wybór odpowiedniego ma ogromny wpływ na efektywność i architekturę całej instalacji. Najpopularniejsze w domach jednorodzinnych są falowniki sieciowe (string inverter), do których szeregowo podpina się kilka do kilkunastu paneli. Oferują one dobrą sprawność, często przekraczającą 97-98%, i są relatywnie proste w instalacji, choć wrażliwe na zacienienie nawet części pojedynczego panelu w danym ciągu.

Alternatywą, zyskującą na popularności, są mikroinwertery montowane pod każdym panelem lub optymalizatory mocy współpracujące z falownikiem centralnym. Mikroinwertery konwertują prąd na poziomie pojedynczego modułu, minimalizując wpływ zacienienia jednego panelu na pozostałe w systemie. Optymalizatory natomiast optymalizują punkt mocy każdego panelu przed przesłaniem energii do centralnego falownika.

Choć mikroinwertery i optymalizatory są droższe w zakupie – koszt string inwertera dla typowej domowej instalacji o mocy 5-10 kWp może wynosić od 4 000 do 10 000 złotych, podczas gdy system oparty na mikroinwerterach lub optymalizatorach będzie kosztował o 20-50% więcej – oferują często lepsze uzyski w warunkach zacienienia lub zróżnicowanego ułożenia paneli. Ta dodatkowa inwestycja może zwrócić się w postaci wyższej produkcji energii przez lata, co stanowi swego rodzaju mądre zabezpieczenie przed kaprysami pogody czy otoczenia. Sprawność mikroinwerterów również oscyluje w granicach 97-99%, dorównując najlepszym falownikom centralnym, a nawet je minimalnie przewyższając w niektórych scenariuszach. Podłączenie do paneli fotowoltaicznych za pomocą tych technologii staje się bardziej odporne.

Falownik to także mózg systemu, odpowiedzialny za monitorowanie produkcji energii, optymalizację punktu mocy maksymalnej (MPPT - Maximum Power Point Tracking) paneli w zmieniających się warunkach nasłonecznienia i temperatury oraz komunikację z siecią energetyczną (lub magazynem energii). Funkcja MPPT jest nieoceniona – ciągle śledzi punkt pracy paneli, w którym dostarczają one najwięcej mocy, dostosowując obciążenie. Bez MPPT, wyprodukowana energia mogłaby być o 10-30% niższa, w zależności od dnia, co czyni tę technologię absolutnie niezbędną.

Podłączenie paneli fotowoltaicznych bezpośrednio do sieci energetycznej, bez falownika konwertującego prąd DC na AC, jest niemożliwe i niebezpieczne – napięcie i charakterystyka prądu z paneli znacznie różnią się od tych w domowych gniazdkach (standard to 230V, 50 Hz AC). Falownik zapewnia tę niezbędną konwersję i synchronizację, a także pełni funkcje bezpieczeństwa, np. odłączając instalację w przypadku zaniku napięcia w sieci (tzw. anti-islanding), co chroni pracowników naprawiających sieć przed porażeniem.

Dane techniczne mają tu znaczenie strategiczne. Typowy panel fotowoltaiczny o mocy 400 W generuje napięcie w punkcie mocy maksymalnej (Vmpp) rzędu 30-35V DC i prąd (Impp) około 10-13A DC. Napięcie obwodu otwartego (Voc) jest nieco wyższe, często dochodzi do 40-45V. Podłączenie kilku takich paneli szeregowo, aby uzyskać napięcie wejściowe falownika (np. 300-600V DC dla falowników sieciowych), jest standardową praktyką. Dopasowanie parametrów DC z paneli do zakresu pracy falownika jest krytyczne – zbyt niskie napięcie startowe nie pozwoli falownikowi włączyć się, zbyt wysokie może go uszkodzić. To trochę jak dopasowywanie klucza do zamka – musi pasować idealnie, bo inaczej nic z tego.

Zdarza się, że inwestorzy, chcąc zaoszczędzić, decydują się na falownik o mocy zbliżonej do mocy nominalnej paneli (np. 6 kW falownik do 6,5 kWp paneli), licząc na idealne warunki pracy. Jednak specjaliści z przymrużeniem oka mawiają, że panele często "niedowożą" nominalnej mocy ze względu na temperaturę czy zabrudzenia. Stąd często spotykane przewymiarowanie paneli względem falownika (np. 8 kWp paneli do 6 kW falownika) – panel zawsze dąży do dostarczenia maksymalnej mocy, a falownik po prostu ogranicza pobór DC do swojej mocy nominalnej. To podejście może zwiększyć uzysk w dni z gorszym nasłonecznieniem lub w okresach przejściowych.

Sprawność konwersji falownika to parametr podawany w procentach, często osobno dla mocy szczytowej i dla średniego obciążenia (tzw. sprawność europejska). Falownik o sprawności 98% oznacza, że tylko 2% energii wyprodukowanej przez panele jest tracone podczas konwersji DC na AC. Wydaje się mało, ale w skali lat i przy dużych instalacjach te procenty przekładają się na realne złotówki. Dobry falownik to inwestycja, która zwraca się w czasie.

Nowoczesne falowniki są wyposażone w moduły Wi-Fi lub Ethernet, umożliwiające monitorowanie produkcji przez aplikację mobilną lub portal internetowy. To nie tylko wygodne, ale też pozwala szybko zdiagnozować ewentualne problemy czy optymalizować zużycie energii w domu. Widząc na wykresie, że w południe masz nadwyżkę produkcji, możesz uruchomić pralkę czy ładować samochód elektryczny, maksymalnie wykorzystując energię słoneczną wyprodukowaną przez co można podłączyć bezpośrednio do paneli fotowoltaicznych (gdyby się dało to zrobić bez falownika) ale w praktyce – oczywiście z nim.

Wybór falownika nie jest trywialny. Zależy od mocy instalacji, warunków lokalizacyjnych (zacienienie), a także planów rozbudowy systemu, np. o magazyn energii czy ładowarkę do samochodu elektrycznego. Niektóre falowniki są fabrycznie przystosowane do pracy z bateriami (falowniki hybrydowe), co ułatwia przyszłe rozbudowy. Inne wymagają dodatkowych sterowników lub całkowitej wymiany na model hybrydowy. Biorąc pod uwagę długą żywotność paneli (25+ lat), warto zainwestować w serce systemu, które będzie niezawodnie bić przez wiele lat.

Podsumowując tę sekcję: chociaż tytuł artykułu prowokuje do myślenia o bezpośrednich połączeniach, w 99% przypadków typowych instalacji PV niezbędnym i kluczowym elementem jest falownik. To on sprawia, że energia ze słońca staje się użyteczna dla naszych domów, minimalizując straty i zapewniając bezpieczeństwo. To inwestycja, bez której nowoczesna fotowoltaika nie miałaby racji bytu, niczym statek bez steru.

Magazyny energii i akumulatory – bezpośrednie ładowanie z paneli?

Magazyny energii, niczym skarbnice, zyskują na znaczeniu w domowych instalacjach fotowoltaicznych, stając się nieodłącznym elementem systemów dążących do pełnej niezależności energetycznej lub optymalizacji zużycia energii w czasie. Pozwalają one gromadzić nadwyżki energii wyprodukowanej przez panele w ciągu dnia, aby można było z niej korzystać po zachodzie słońca, w nocy, lub w momentach, gdy panele nie produkują wystarczająco dużo (np. w pochmurne dni). Czy te "skarbnice" mogą być podłączone bezpośrednio, by pobierać energię prosto ze źródła, omijając skomplikowaną drogę przez falownik?

Odpowiedź brzmi: tak, ale z kluczowym "ale" – wymagają one obecności dedykowanego urządzenia pośredniczącego. Bezpośrednie podłączenie akumulatora litowo-jonowego czy nawet prostszego akumulatora kwasowo-ołowiowego prosto do panelu fotowoltaicznego bez żadnej elektroniki sterującej jest absolutnie niewskazane i szkodliwe dla obu komponentów. Napięcie i prąd z paneli nie są stabilne i zależą od wielu czynników, co może prowadzić do przeładowania, niedoładowania lub uszkodzenia akumulatorów, a także nieefektywnego poboru mocy z panelu.

Elementem, który umożliwia bezpieczne i efektywne ładowanie magazynów energii bezpośrednio z paneli fotowoltaicznych, jest kontroler ładowania, znany też jako regulator ładowania solarnego. To on stanowi ten niezbędny most pomiędzy panelami (strona DC) a akumulatorami (strona DC). Jego głównym zadaniem jest dopasowanie parametrów prądu i napięcia z panelu do wymagań ładowania akumulatora, ochrona przed przeładowaniem i głębokim rozładowaniem, a także optymalizacja poboru mocy z panelu.

Wyróżniamy dwa główne typy kontrolerów ładowania: PWM (Pulse Width Modulation) i MPPT (Maximum Power Point Tracking). Kontrolery PWM są prostsze i tańsze, działają na zasadzie szybkiego przełączania obwodu ładowania, by utrzymywać napięcie akumulatora blisko napięcia pracy paneli. Są one bardziej odpowiednie dla mniejszych systemów i tam, gdzie panele mają napięcie (Vmpp) zbliżone do napięcia ładowania akumulatora (np. panel 12V do akumulatora 12V).

Kontrolery MPPT, analogicznie do funkcji w falownikach, są bardziej zaawansowane i efektywne. Potrafią śledzić punkt mocy maksymalnej paneli w zmieniających się warunkach i przetwarzać napięcie, aby dostarczyć maksymalny prąd ładowania do akumulatorów, nawet jeśli napięcie paneli znacznie różni się od napięcia akumulatora. Dzięki temu, kontroler MPPT może uzyskać o 10-30% więcej energii do ładowania w porównaniu do PWM, zwłaszcza w zmiennych warunkach pogodowych, a także pozwala łączyć panele o wyższym napięciu (np. panel "sieciowy" 30V) z systemem akumulatorów o niższym napięciu (np. bank 12V czy 24V).

Koszty magazynów energii są obecnie jednym z głównych hamulców ich masowej adopcji, choć ceny dynamicznie spadają. Typowe magazyny energii w technologii LiFePO4 (litowo-żelazowo-fosforanowej), uznawanej za bezpieczniejszą i trwalszą od innych typów litowo-jonowych, kosztują obecnie od około 2500 do 4000 złotych za 1 kWh pojemności. Czyli magazyn o pojemności 10 kWh, popularny w domach, może kosztować 25 000 - 40 000 złotych. Żywotność nowoczesnych magazynów energii jest mierzona w cyklach ładowania/rozładowania i często przekracza 6000-8000 cykli, co przekłada się na kilkanaście, a nawet ponad dwadzieścia lat eksploatacji, zanim pojemność spadnie poniżej 80% wartości początkowej.

W systemach off-grid (niepodłączonych do sieci energetycznej), gdzie magazyn energii jest absolutnie niezbędny, kontroler ładowania MPPT jest standardem. W takiej konfiguracji energia z paneli (DC) trafia do kontrolera, ten ładuje bank akumulatorów (DC), a energia z akumulatorów może być bezpośrednio wykorzystana przez urządzenia DC (np. oświetlenie 12V/24V LED, małe pompy DC) lub przetworzona na prąd zmienny 230V przez inwerter wyspowy (off-grid inverter) zasilający typowe urządzenia domowe AC. To przykład systemu, gdzie można podłączyć do paneli fotowoltaicznych *pośrednio*, ale energię, która później trafia do magazynu.

Bezpośrednie podłączenie, o którym mowa w temacie "co można podłączyć bezpośrednio do paneli fotowoltaicznych", w kontekście magazynów energii odnosi się właśnie do tego, że panel generuje prąd stały, a akumulator przechowuje prąd stały, ale droga od panelu do akumulatora musi być sterowana. Pominięcie kontrolera ładowania w systemie off-grid to prosta droga do ruiny i potencjalnie bardzo kosztowna lekcja. Akumulatory to delikatne "organizmy", które wymagają precyzyjnego nadzoru podczas ładowania.

Przykładem zastosowania, gdzie ten typ bezpośredniego ładowania (z kontrolerem) jest powszechny, są systemy zasilania kamperów, łodzi, działek rekreacyjnych bez dostępu do sieci, czy małe autonomiczne systemy oświetleniowe uliczne lub ogrodowe. Tam, panele ładują dedykowany bank akumulatorów (np. 12V, 24V), a urządzenia zasilane są bezpośrednio z akumulatora lub przez mały inwerter. Rozmiar paneli i magazynu jest dobierany do dziennego zużycia energii, z uwzględnieniem dni z gorszym nasłonecznieniem (tzw. dni autonomii).

Warto zauważyć, że w domowych instalacjach on-grid z magazynem energii (tzw. systemy hybrydowe), ładowanie akumulatorów może odbywać się na dwa sposoby: bezpośrednio prądem stałym z paneli poprzez hybrydowy falownik (DC-coupling) lub prądem zmiennym z sieci lub falownika sieciowego (AC-coupling) za pomocą ładowarki akumulatorów. Systemy DC-coupling są zazwyczaj bardziej efektywne, ponieważ energia nie jest dwa razy konwertowana (DC->AC w falowniku, a potem AC->DC w ładowarce akumulatora), co minimalizuje straty, a tym samym obniża koszty eksploatacji, choć mogą być droższe w zakupie. Straty konwersji w systemach AC-coupling mogą wynosić dodatkowe 5-10% w porównaniu do DC-coupling.

Podsumowując: magazyny energii mogą być ładowane bezpośrednio z paneli fotowoltaicznych w sensie pracy na prądzie stałym, ale zawsze wymaga to obecności i właściwego doboru kontrolera ładowania. Ten niepozorny element jest kluczem do bezpiecznej i efektywnej interakcji między panelami a akumulatorami, pełniąc rolę strażnika i optymalizatora przepływu energii.

Na co zwrócić uwagę technicznie przy bezpośrednim podłączeniu

Zgłębiając temat, co można podłączyć bezpośrednio do paneli fotowoltaicznych, wkraczamy na teren, który wymaga dogłębnego zrozumienia podstawowych zasad elektryczności i specyfiki pracy samych modułów. Choć idea czerpania energii prosto ze słońca bez żadnych pośredników jest kusząca w swej prostocie, rzeczywistość techniczna nakłada spore ograniczenia i stawia szereg wyzwań. Zaniedbanie kluczowych aspektów technicznych przy podejmowaniu decyzji o bezpośrednim podłączeniu urządzeń do paneli fotowoltaicznych to prosta droga do nieefektywności, uszkodzeń, a nawet zagrożenia pożarowego. Ignorancja w tym przypadku bynajmniej nie jest błogostanem.

Pierwszym i najważniejszym aspektem jest dopasowanie parametrów elektrycznych – napięcia (V) i prądu (A) – generowanych przez panel do wymagań podłączanego urządzenia. Panel fotowoltaiczny generuje prąd stały (DC) o napięciu i prądzie silnie zależnych od natężenia światła słonecznego i temperatury. Napięcie panelu w punkcie mocy maksymalnej (Vmpp) oraz prąd w tym punkcie (Impp) to kluczowe dane, ale równie ważne jest napięcie obwodu otwartego (Voc) i prąd zwarcia (Isc). Voc to maksymalne napięcie panelu bez obciążenia, a Isc to maksymalny prąd w przypadku zwarcia. Typowy panel domowy, jak już wspomniano, może mieć Vmpp rzędu 30-35V i Impp rzędu 10-13A.

Problemem jest fakt, że charakterystyka panelu jest nieliniowa. Jeśli podłączymy prosty odbiornik (np. silnik DC, grzałka), który działa optymalnie przy konkretnym napięciu i pobiera określony prąd, panel będzie zmuszony pracować w punkcie na swojej krzywej charakterystyki U-I, który rzadko kiedy jest punktem mocy maksymalnej. To oznacza, że odbiornik nie otrzyma pełnej mocy, którą panel mógłby potencjalnie wyprodukować. Wyobraźmy sobie próbę zasilenia czajnika elektrycznego energią, która jest w stanie jedynie podgrzać wodę do letniej temperatury – nieefektywność na rażącym poziomie.

Grzałka oporowa DC jest jednym z niewielu przykładów, gdzie bezpośrednie podłączenie może być względnie "proste", choć nadal obarczone zmienną wydajnością. Jej opór jest stały (pomijając wpływ temperatury), a moc (P = U²/R) będzie zmieniać się kwadratowo wraz ze zmieniającym się napięciem paneli, które z kolei zależy od nasłonecznienia. Grzałka o nominalnym napięciu pracy dopasowanym do typowego Vmpp panelu dostarczy sporą moc tylko przy pełnym słońcu. Przy częściowym zacienieniu jej wydajność spadnie drastycznie. Bezpośrednie podłączenie do paneli fotowoltaicznych takiego urządzenia daje nam zmienną moc, a nie stałą, przewidywalną dostawę energii.

Inny przykład, często rozważany, to silniki DC. Podobnie jak grzałki, mogą być teoretycznie zasilane bezpośrednio, ale ich prędkość obrotowa i moc będą zmieniać się w zależności od nasłonecznienia. Pompa wodna na DC zasilana w ten sposób będzie pompować mniej wody, gdy słońce jest słabsze. Dodatkowo, silniki często wymagają wyższego napięcia lub prądu rozruchowego, który panel może nie być w stanie dostarczyć w warunkach dalekich od idealnych, co może uniemożliwić start urządzenia w ogóle. Kiedyś słyszałem historię o próbie bezpośredniego zasilania pompy basenowej, która okazała się równie skuteczna co próba odcedzenia makaronu widelcem – kompletna klapa.

Kolejnym krytycznym aspektem są kwestie bezpieczeństwa. Panele fotowoltaiczne produkują prąd stały, a w przypadku instalacji z kilkoma panelami połączonymi szeregowo, napięcie może osiągnąć kilkaset woltów DC. Wysokie napięcie stałe jest równie, jeśli nie bardziej, niebezpieczne niż napięcie zmienne 230V AC, a skutki porażenia mogą być tragiczne. Zwarcia w obwodach DC również mogą prowadzić do powstania łuku elektrycznego o wysokiej energii, trudnego do ugaszenia, co stwarza poważne ryzyko pożaru. Panele mogą produkować prąd dopóki pada na nie światło, nawet w pochmurny dzień, co oznacza, że obwody są zawsze "pod napięciem" w ciągu dnia.

Każda instalacja elektryczna, w tym również ta z panelami, musi być zabezpieczona. Przy bezpośrednim podłączeniu odbiornika do panelu należałoby zastosować odpowiednie bezpieczniki DC oraz wyłączniki obciążenia DC, dopasowane do parametrów paneli i odbiornika. Ich koszt i prawidłowy dobór mogą być bardziej skomplikowane niż mogłoby się wydawać, a pominięcie tych elementów to igranie z ogniem, dosłownie i w przenośni.

Kwestia kosztów związanych z takim "prostym" podłączeniem też nie jest oczywista. Choć pomijamy koszt falownika, musimy doliczyć koszt elementów zabezpieczających, ewentualnych prostych sterowników (np. dopasowujących napięcie) oraz... potencjalne koszty wymiany uszkodzonych urządzeń lub paneli, które nie pracowały w optymalnych warunkach lub uległy awarii. Co więcej, podłączenie do paneli fotowoltaicznych bez standardowych systemów monitorowania utrudnia diagnozowanie problemów czy ocenę rzeczywistej produkcji.

Większość współczesnych urządzeń elektronicznych, nawet tych teoretycznie zasilanych prądem stałym (np. ładowarki, zasilacze laptopów), wymaga bardzo stabilizowanego napięcia i prądu wejściowego. Podłączenie ich bezpośrednio do panelu, który generuje napięcie zmienne w zależności od słońca, zakończyłoby się natychmiastowym uszkodzeniem delikatnej elektroniki. Są one projektowane do pracy z zasilaczami, które same pobierają prąd zmienny z sieci i konwertują go na stabilizowane napięcie stałe, bądź pobierają stabilizowane napięcie stałe (np. 5V, 12V, 19V) z dedykowanego zasilacza. W takich przypadkach, jedyną możliwością "bezpośredniego" zasilania z PV jest wykorzystanie odpowiedniej przetwornicy DC/DC, która sama w sobie jest zaawansowanym układem elektronicznym.

Stąd też powszechna praktyka opierania systemów fotowoltaicznych na falownikach, kontrolerach ładowania i ewentualnych przetwornicach – te urządzenia zostały zaprojektowane specjalnie do pracy ze zmienną charakterystyką paneli i potrafią efektywnie zarządzać produkowaną energią. Choć oznaczają dodatkowy koszt na starcie, zapewniają bezpieczeństwo, niezawodność, optymalną wydajność i możliwość zasilania standardowych urządzeń. To po prostu znacznie bardziej sensowne rozwiązanie w 99% przypadków, gdy pytamy, co można podłączyć bezpośrednio do paneli fotowoltaicznych i oczekujemy funkcjonalności wykraczającej poza pracę najprostszych, specjalistycznych odbiorników DC, które i tak zwykle wymagają minimalnej elektroniki dopasowującej.

Podsumowując – technicznie, pole manewru przy prawdziwie bezpośrednim podłączeniu jest minimalne i ogranicza się do nielicznych, specjalnie dopasowanych odbiorników DC, odpornych na wahania parametrów zasilania lub z wbudowanymi minimalnymi układami regulacji. W praktyce, budowanie użytecznego i bezpiecznego systemu fotowoltaicznego niemal zawsze wymaga elektroniki pośredniczącej w postaci falownika, kontrolera ładowania lub przetwornic. To trochę jak pytanie, czy można latać bez skrzydeł – teoretycznie można próbować, ale efekty będą... dalekie od optymalnych, a skutki mogą być bolesne. Warto zatem głęboko przemyśleć cele i skonsultować się z fachowcem przed podjęciem ryzyka związanego z pominięciem standardowych komponentów systemu.